W sektach techniki wywierania wpływu służą jedynie dezintegracji dotychczasowej osobowości i nadaniu nowej – kultycznej. Można to osiągnąć, poddając ścisłej kontroli każdy aspekt życia członków sekty: psychiczny, intelektualny, emocjonalny, duchowy.
Obecnie funkcjonuje wiele definicji słowa „sekta” (socjologiczne, teologiczne, psychologiczne i prawnicze). Skutkuje to tym, że liczne nowe grupy religijne w celu zakamuflowania swojej tożsamości przypisują sobie nazwy Kościołów, zborów, stowarzyszeń, związków, organizacji, szkół, centrów czy ośrodków. W Polsce i na całym świecie funkcjonują ośrodki informacji o sektach i nowych ruchach religijnych.
Według Raportu MSWiA za sektę można uznać każdą grupę, która posiada silnie rozwiniętą strukturę władzy, jednocześnie charakteryzuje się znaczną rozbieżnością celów deklarowanych i realizowanych oraz ukrywaniem norm w sposób istotny regulujących życie członków. Sekta narusza podstawowe prawa człowieka i zasady współżycia społecznego, a jej wpływ na członków, sympatyków, rodziny i społeczeństwo ma charakter destrukcyjny.
Centrum Przeciwdziałania Psychomanipulacji w Lublinie za sektę uznaje grupę, w której występuje jednocześnie wysoki poziom totalności i psychomanipulacji.
Instytucję totalną charakteryzuje: indoktrynacja obejmuje wszystkie dziedziny życia człowieka, wszystkie dziedziny życia podporządkowane są jednemu nadrzędnemu celowi, następuje nie tylko przecięcie więzi z przeszłością, ale również zniszczenie jej w umyśle uczestników, „nowy człowiek” myśli w kategoriach narzuconego systemu, „nowy człowiek” mówi określonym, przygotowanym do tego celu językiem.
Psychomanipulacja to celowe, świadome i zaplanowane działanie, mające na celu wywieranie wpływu na drugą osobę i skłonienie jej, by zachowywała się, myślała i czuła w określony sposób, przy czym osoba manipulowana nie jest tego świadoma. Celem działania manipulatora jest zawsze wykorzystanie osoby manipulowanej materialnie, psychicznie czy duchowo.
Sektą zatem będzie grupa, w której totalność i psychomanipulacja występują jednocześnie i w znacznym stopniu. Takie instytucje, jak klasztory, jednostki wojskowe, policja charakteryzuje stosunkowo wysoki poziom totalności, jednak w żadnym wypadku nie można określić ich mianem sekty. Nie występuje tam bowiem proces psychomanipulacji.
Sukcesy nowych ruchów religijnych można wytłumaczyć tym, że trafiają one w potrzeby współczesnego człowieka. Josh McDowell i Don Stewart wyodrębnili cztery podstawowe kategorie przyczyn, dzięki którym ludzie wstępują do sekt:
1. Intelektualne – wiele sekt dba o zachowanie pozorów naukowości, zyskując wiarygodność, gdy starają się udzielać odpowiedzi na najbardziej egzystencjalne pytania człowieka, zdają się oferować proste, gotowe odpowiedzi na skomplikowane pytania i sytuacje. Odpowiedzi te są uproszczonymi wersjami tradycyjnych prawd i wartości lub całkiem nowymi spojrzeniami, będącymi efektem synkretycznego rozumowania.
2. Emocjonalne (psychologiczne) – kulty oferują zaspokojenie podstawowych potrzeb emocjonalnych człowieka. Naturalną, ludzką potrzebą jest wyodrębnienie się z anonimowego tłumu i zyskanie poczucia, że jest się wyjątkowym. Istotną rolę odgrywają również czynniki estetyczne: kolorowe stroje, muzyka, tajemnicze obrzędy, taniec. Wszystko to sprawia, że osoby mające z tym kontakt „dobrze się bawią”.
3. Społeczne – przywódcy sekt doskonale zdają sobie sprawę z tego, że człowiek jest istotą społeczną. Niemal każda sekta krytykuje istniejące stosunki społeczne: zepsucie relacji międzyludzkich, manipulacje polityczne, upadek wspólnot kościelnych, wszechobecną anonimowość, wyzysk pracowników w zakładach pracy. Nowe ruchy religijne oferują też spełnienie potrzeby aktywności: praca charytatywna, walka o pokój na świecie, zbieranie datków na budowę świątyni, działalność wydawnicza.
4. Duchowe – sekty proponują „nową duchowość”. Jest ona odpowiedzią na tkwiącą w człowieku wrodzoną potrzebę transcendencji. Osoba wychodzi poza to, co tylko ziemskie i kieruje się ku temu, co nadzwyczajne i duchowe. Silna potrzeba wiary w Absolut, który jest wytłumaczeniem samego faktu stworzenia, jest nierozłącznie związana z człowieczeństwem. Niemal wszystkie sekty w oficjalnych doktrynach zalecają rygorystyczną moralność oraz podkreślają aspekt wyrzeczenia. Oferują techniki medytacji, za pomocą których można osiągnąć niezwykłe doświadczenia religijne. Przywódca często proponuje również kierownictwo duchowe. Guru jest wówczas dla swoich wyznawców przewodnikiem.
Powyższe zestawienie przyczyn wstępowania do sekt nie wyczerpuje tematu. Jednakże ludzie otrzymują coraz więcej narzędzi do skutecznego przeciwdziałania sektom. Jeśli profilaktyka nie okazuje się skuteczna i ktoś z najbliższych doświadcza groźnego wpływu grupy destrukcyjnej, zawsze można zgłosić się po poradę do jednego z licznych ośrodków pomocy działających na terenie Polski.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz